Gotik üstadı Banks'e veda

İki ay önce safrakesesi kanserine yakalandığını ve en iyi ihtimalle bir yıldan daha az süresi kaldığını bildiren İskoç yazar Iain Banks, pazar sabahı hayata veda etti. Türkçede ‘Rock Laneti’ (Espedair Street), ‘Kanal Düşleri’ (Canal Dreams), ‘Eşekarısı Fabrikası’ (The Wasp Factory) gibi romanlarıyla tanınan yazar, 59 yaşındaydı. Banks, İskoçya’nın Fife bölgesinde asker bir babayla buz patenci bir annenin oğlu olarak dünyaya geldi. 11 yaşında yazar olmaya karar veren Banks, üniversitede İngilizce, psikoloji ve felsefe eğitimi gördü. Yazarın basılan ilk romanı ‘Eşekarısı Fabrikası’ 1997’de yapılan bir ankette 20’nci yüzyılın en iyi 100 kitabı arasına girdi. İlk yayımlandığında dönemin en çok tartışılan romanlarından biri olan ‘Eşekarısı Fabrikası’, artık çocuk ve şiddet temasında ‘Sineklerin Tanrısı’ ve ‘Teneke Trampet’le eşdeğer bir başyapıt sayılıyor.
Fay Weldon’ın zamanında ‘İngiliz edebiyatının büyük beyaz umudu’ olarak selamladığı Banks, 2008’de de The Times’ta 1945’ten beri en büyük 50 Britanyalı yazardan biri sayıldı. Banks, aynı zamanda Iain M. Banks adıyla kaleme aldığı bilimkurgu romanlarıyla da tanınıyordu. Bağımsız İskoçya’nın savunucularından olan yazar, Irak harekâtından dolayı Tony Blair’i eleştiren isimlerden biriydi. Yayımcısı Little, Brown Book Group’un “zengin hayal gücüyle kendine özgü gotik mizahı biraraya getirerek eşsizleşti” diye uğurladığı Banks’e, hastalığını duyurduktan sonra kendi web sitesi aracılığıyla hayranlarından destek mesajları geldi.
Başlangıçta sarılık hastalığı teşhisiyle tedavisine başlanan Banks, kısa sürede tüm vücuduna yayılan tümörler sonucu, sadece birkaç ay ömrü kaldığını açıklamıştı. Yazarın en büyük isteği son kitabını raflarda görmekti. “Edebiyat dünyasının yeri doldurulamaz kaybı” olarak nitelendirilen İskoç yazarın, ileri seviyede kanser hastalığı olan 40’lı yaşlarında bir adamı anlattığı son romanı ‘The Quarry’, 20 Haziran Pazar günü raflarda yerini alacak.