ABD Başkanı Trump, Beyaz Saray’da düzenlenen barış zirvesinde, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Paşinyan’ı ağırladı.
Trump ile Aliyev ve Paşinyan, ikili görüşmelerinin ardından aynı masada yan yana oturarak ortak basın toplantısında kameraların karşısına çıktı. Üçlü zirvede Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Paşinyan, iki ülke arasında “barış için yol haritası” olarak tanımlanan ortak deklarasyona imza attı.
Zirveyi değerlendiren ABD Başkanı Trump, Aliyev ile Paşinyan’a bu önemli deklarasyona imza atmak üzere Washington’a geldikleri için teşekkür ederek, imzalanan belgenin son derece önemli olduğuna vurgu yaptı.
Söz konusu ortak deklarasyonla birlikte Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin her anlamda ciddi şekilde gelişeceğine dikkati çeken Trump, ayrıca ABD-Azerbaycan ve ABD-Ermenistan ilişkilerinin de özellikle ticari ve ekonomik anlamda büyük mesafe katedeceğini belirtti.
Deklarasyonda, Trump, Aliyev ve Paşinyan’ın, “Azerbaycan ile Ermenistan Arasında Barışın ve Devletlerarası İlişkilerin Tesis Edilmesi Hakkında Anlaşma” metninin, iki ülkenin dışişleri bakanlarınca paraflanmasına tanıklık ettikleri bildirildi. Tarafların, anlaşmanın imzalanması ve nihai olarak onaylanması için ek adımların atılmasının devam ettirilmesinin gerekliliğini kabul ettikleri, iki ülke arasında barışın sağlanması ve güçlendirilmesinin önemini vurguladıkları kaydedildi.
İki ülke birbirlerinin toprak bütünlüğüne saygı duyacak
ABD Başkanı, açıklamasında, “Ermenistan ve Azerbaycan, çatışmaları durdurmayı, ticari ve diplomatik ilişkileri başlatmayı ve birbirlerinin toprak bütünlüğüne saygı duymayı taahhüt ediyor.” ifadelerini kullandı.
ABD, Azerbaycan’a uygulanan yaptırımları kaldırıyor
Söz konusu ortak deklarasyonun bölge için önemli bir barış fırsatı olduğunu dile getiren Trump, “Savunma alanında Azerbaycan’a uygulanan yaptırımları kaldırıyoruz. Bu, Azerbaycan için çok önemli.” dedi. Trump, Azerbaycan’a yaptırımların kaldırılmasının iki ülke arasındaki işbirliğini daha da derinleştireceğini dile getirdi.
Zengezur Koridoru için ABD ile anlaşma
Öte yandan Trump, Zengezur Koridoru’nun geliştirilmesi konusunda Ermenistan ile 99 yıla kadar uzayabilecek bir anlaşmaya da vardıklarını, Azerbaycan’ın Ermenistan’ın egemenliğine saygı gösterirken, Nahçıvan’a tam erişim sağlayacağını aktardı.
Bazı kişilerin bu rotaya “Trump Uluslararası Barış ve Refah Yolu” adını verdiklerini anımsatan Trump, bunu kendisinin talep etmediğini söyledi.
AGİT Minsk Grubu’nun feshi için ortak başvuru imzalandı
Deklarasyonda ayrıca liderlerin AGİT Minsk Grubu ve onunla ilgili yapıların kapatılmasına dair AGİT’e yapılacak ortak başvurunun Azerbaycan ve Ermenistan dışişleri bakanları tarafından imzalanmasına tanıklık ettikleri belirtildi.
Azerbaycan’ın ana kısmı Nahçıvan’a Trump Rotası ile bağlanacak
Tarafların ulaşım hatlarının açılmasının önemini bir kez daha teyit ettiklerinin belirtildiği deklarasyonda, “Bu çabalar, Azerbaycan’ın ana kısmı ile onun Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında engelsiz bağlantıyı ve Ermenistan için uluslararası ve ülke içi bağlantılar açısından karşılıklı faydaları içermektedir. Ermenistan, kendi topraklarında Uluslararası Barış ve Refah için Trump Rotası (TRIPP) bağlantı projesi için çerçevenin belirlenmesi amacıyla ABD ve karşılıklı olarak belirlenecek üçüncü taraflarla işbirliği yapacaktır. Bu amaca en kısa sürede ulaşmak için iyi niyetle çaba gösterme kararlılığımızı teyit ediyoruz.” ifadeleri yer aldı.
“İntikam girişimini reddediyoruz”
Deklarasyonda, şunlar kaydedildi:
“Biz, Birleşmiş Milletler Şartı ve 1991 Alma-Ata Bildirgesi’ne uygun olarak, geçmiş çatışmanın esiri olmayan parlak bir gelecek yoluna girilmesi gereğini kabul ediyoruz. Derin insan acılarına sebep olmuş çatışmadan sonra, nihayetinde uluslararası sınırların dokunulmazlığı ve toprak elde etmek amacıyla güç kullanılmasının kabul edilemezliği temelinde devletlerimizin iyi komşuluk ilişkilerini kurmaya başlaması için koşullar oluşmuştur. Yeniden gözden geçirme konusu olmayan ve asla olmayacak bu gerçek, devletlerimiz arasında düşmanlık sayfasının kapanmasına yol açmaktadır. Biz şimdi ve gelecekte herhangi bir intikam girişimini kesin olarak reddediyor ve dışlıyoruz.”
Paşinyan: İki ülke arasında yeni bir tarihin temeli atıldı
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan ile imzalanan ortak deklarasyonla önemli bir dönüm noktasına ulaşıldığını ve iki ülke arasında yeni bir tarihin temelinin atıldığını söyledi.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Paşinyan, ABD Başkanı Donald Trump’ın ev sahipliğinde Beyaz Saray’da ortak deklarasyona imza attı.
Burada konuşan Paşinyan, ortak deklarasyona imza atılmasıyla Ermenistan-Azerbaycan ilişkilerinde önemli bir dönüm noktasına ulaşıldığını belirterek, “İki ülke arasında yeni bir tarihin temeli atıldı.” dedi.
Paşinyan, ortak deklarasyonun iki ülke arasındaki onlarca yıllık çatışmayı sona erdirecek yolu açacağını ve karşılıklı egemenlik ile toprak bütünlüğüne tam saygı temelinde yeni bir dönemin kapılarını aralayacağını söyledi.
Deklarasyonu Başkan Trump’ın bizzat imzalamasının Güney Kafkasya’da barış, refah, güvenlik ve ekonomik işbirlikleriyle dolu bir dönemin açıldığına dair güven ve teminat verdiğini ifade eden Paşinyan, Trump’a gösterdiği liderlikten ötürü teşekkürlerini iletti.
Bu sürecin altyapı yatırımlarını teşvik edeceğini, bölgesel bağlantıları güçlendireceğini ve ABD’nin çatışma çözümünde öncü liderliğini daha da pekiştireceğini dile getiren Paşinyan, “Bugün ulaştığımız bu anlaşma büyük bir kazanımdır.” ifadesini kullandı.
Bunun hem iki ülke hem de bölge ve dünya için bir başarı olduğunu belirten Paşinyan, “Daha barışçıl bir bölge, daha güvenli bir dünya demektir. Bu anlaşma dünyayı daha iyi bir yer haline getirecek.” değerlendirmesinde bulundu.
Aliyev: Ermenistan ile ortak deklarasyon bölge için fırsatlar yaratacak
ABD Başkanı Donald Trump’ın ev sahipliğinde düzenlenen üçlü zirvenin ardından Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Beyaz Saray’da ortak deklarasyona imza attı.
Burada konuşan Aliyev, bugünü, “yeni bir tarihin yazıldığı gün” olarak nitelendirdi.
Trump’ın Asya, Afrika ve Güney Kafkasya’daki çatışmaları kısa sürede sona erdirdiğini söyleyen Aliyev, imzalanan ortak bildirinin yeni bağlantı hatları oluşturacağını, yatırımlar, refah ve istikrar için çok sayıda ülkeye yeni fırsatlar sunacağını vurguladı.
Aliyev, “Gerçekten tarihi bir gün, bugün Kafkaslar’da barışı tesis ediyoruz. Bu sadece bizim için değil bölge için muazzam fırsatlar yaratacak.” ifadelerini kullandı.
Trump’a çabaları için teşekkür eden Aliyev, “Ermenistan ile Azerbaycan’ın uzlaşma cesareti ve sorumluluğu göstereceğine, halkların barışacağına eminim. Çatışma, gerginlik ve kan dökülmesi sayfasını kapatıp çocuklarımız için parlak ve güvenli gelecek sağlayacağız.” dedi.
Aliyev, bugünkü gelişmelerin Kafkasya’da “uzun süreli, kalıcı ve ebedi barış” sağlayacağını dile getirdi.
“ABD ile stratejik ortaklık sürecini başlattık”
ABD ile stratejik ortaklık sürecini başlattıklarını belirten Aliyev, bunun, ülke açısından tarihi kazanım olduğunu ve çok sayıda alanda işbirliğini kapsayacağını söyledi.
ABD ile Azerbaycan arasındaki ikili ve devletler arası ilişkilerde “yeni tarih yazdıklarını” ifade eden Aliyev, “Dünyanın en büyük ülkesiyle stratejik ortaklık formatında olmak büyük fırsat ve aynı zamanda çok büyük bir sorumluluk.” diye konuştu.
Aliyev, birkaç ay içinde stratejik ortaklık sürecine ilişkin detayların netleşeceğini, bu formatın karşılıklı yatırım, ticaret, enerji, ulaştırma, transit, yapay zeka, savunma sanayi, silah satışı ve terörle mücadele gibi birçok önemli alanı kapsadığını kaydetti.
Ülkesine 1992’de uygulanan kısıtlamaların kaldırılmasını da memnuniyetle karşıladığını vurgulayan Aliyev, “Azerbaycan üzerinde devam eden kısıtlamaları kaldırdığı için (Trump’a) teşekkür ediyoruz. Bağımsız olduktan 1 yıl sonra getirilen kısıtlamaları 33 yıl sonra kaldırdı.” değerlendirmesinde bulundu.
Aliyev, çabalarından dolayı Nobel Barış Ödülü için Trump’ı aday gösterebileceklerine değinerek “Nobel Ödülü’nü Başkan Trump’tan başka kim hak ediyor ki? (Ermenistan ile) Ortak mektupla Nobel Barış Ödülü’ne aday göstereceğiz.” ifadelerini kullandı.
“Güney Kafkasya için tarihi olay”
Aliyev, gerçekleşen 3’lü zirvenin ardından Azerbaycan basınına açıklamalarda bulundu.
- Karabağ Savaşı sonrasında Ermenistan’a barış önerisinde bulunduklarını ve müzakerelerin başladığını bildiren Aliyev, anlaşma metni üzerine mutabakat sağlandığını belirtti.
Aliyev, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki mutabakatı “Güney Kafkasya için tarihi olay” şeklinde nitelendirerek, “Bugün Beyaz Saray’da paraflanan barış anlaşması bölgeye barış getirecektir ama Ermenistan’ın yapması gerekenler var. Ermenistan anayasasında Azerbaycan’a karşı toprak iddiaları nedeniyle bugün barış anlaşması imzalanmadı. Ermenistan anayasası değiştirildiğinde anlaşma istenilen zaman imzalanabilir.” diye konuştu.
Anlaşma metninin ABD Başkanının tanıklığı ile paraflanmasının önemini vurgulayan Aliyev, “Ermenistan tarafı, anayasadan Azerbaycan’a yönelik toprak iddialarının çıkarılacağını beyan ediyor. Aksi takdirde, bu her şeyden önce ABD’ye saygısızlık olacaktır. Anayasalarını ne zaman değiştirecekleri kendi iç işleridir. Buna karışamayız. Ancak ne kadar erken olursa o kadar iyi olur. Çünkü bence zaman kaybetmeye gerek yok. Madem ki Azerbaycan ve Ermenistan barış anlaşmasını parafladı, resmi şekilde imzalamaları da uzun sürmemeli.” dedi.
Aliyev, Azerbaycan’ın ana karası ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında Ermenistan üzerinden ulaşım bağlantısının sağlanması yönünde elde edilen mutabakata da değinerek, “Azerbaycan’dan Azerbaycan’a (Nahçıvan) engelsiz bağlantı sağlanmalıdır. Demiryolunun yanı sıra buradan enerji hatları ve fiber optik hatlar da geçecektir. Yine diğer enerji altyapıları konusunda da ciddi şekilde düşünüyoruz. Azerbaycan’ın ve Hazar kıyısındaki komşularının enerji kaynaklarını buradan sevk etmek mümkün olacaktır.” bilgisini paylaştı.
Trump ve Aliyev, stratejik ortaklık için mutabakat zaptı imzaladı
Azerbaycan Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Washington’daki Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump’la yaptığı görüşme sonrasında iki ülke arasında mutabakat zaptının imzalandığını bildirildi.
Açıklamada, Azerbaycan ile ABD arasında, Stratejik Ortaklık Şartı’nın hazırlanması amacıyla Stratejik Çalışma Grubu kurulmasına ilişkin “Mutabakat Zaptı”na, Trump ve Aliyev’in imza attığı belirtildi.
Aliyev ile Paşinyan, Trump’ı “Nobel Barış Ödülü’ne” aday göstereceklerini belirtti
Öte yandan konuşmaların sonunda hem Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev hem de Ermenistan Başbakanı Paşinyan, bölge barışına yaptığı katkılar dolayısıyla ABD Başkanı Trump’ı “Nobel Barış Ödülü’ne” aday göstermeyi düşündüklerini duyurdu.