Şair, yazar, yayıncı, dergici Metin Celâl’in Bir Şiirdi Geçen Yılları tamamlar nitelikteki anı kitabı Hep Yaşadığımı Hatırlatıyorum Kendime, 80’lerden günümüze Türkiye’de yayın dünyasının geçirdiği evreleri gözler önüne seriyor.
Ömer Erdem/KitapSanat
İlk kitabım Dünyaya Sarktılan İpler yayımlandığında Varlık dergisinde ilk değiniyi Metin Celâl yazmıştı. Kendisini henüz tanımıyorduk. Bu kısa değinide sadece kitabın ruhu değil Celâl’in şiir gündemini sıcağı sıcağına ve objektif şekilde değerlendirdiği de vardı. 1980 Kuşağı şairleri kendileriyle beraber arkadan gelenlere de nazar kılarak şiirde ve edebiyatta geniş bir kanat hareketi yapmaya niyetlenmişlerdi. Nitekim, Adnan Özer de gecikmeden Düşler dergisinde benimle bir söyleşi yapılması olanağı yaratmıştı. Şiir gibi edebiyat yaşantısında da süreklilik ve verim esastır. Yazdıklarınızın hükmünü zamanın verebilmesi adına şairin/yazarın gerisinde iz bırakması gerekir. Birkaç yıldır Metin Celâl de bunu yapıyor. Bir Şiirdi Geçen Yıllar’ın ardından şimdi de tamamlar nitelikteki Hep Yaşadığımı Hatırlatıyorum Kendime’yle okurlarını selamladı. Bu iki kitabın hafızasına daha önce basılan Şiir Üstadlarından Öğrenilir’i de eklemek gerekir.
Sadece Acemi Yayıncının Frankfurt Macerası yazısını okuyarak bile dünden bugüne, yayıncı, yazar profilini yanında yayıncılığımızın hangi merhalelerden geçtiği izlenebilir. Bugün her bakımdan daha profesyonel yürütülüyor kitabın etrafında dönen faaliyetler. Aynı ruh ve amatör heyecanı var mı, işte bu tartışılır. Metin Celâl’in tecrübe ettiği bir ilerlemedir sonuçta. Yine 80 kuşağının müjdeci dergilerinden ve tek sayıda kalmış Yeryüzü Konukları’nın hazırlanma ve basılma öyküsünü okuduğumuzda, bugün hâlâ edilemeyen 5000 rakamının gerekçelerini tanıyoruz. Ve uğradığı hüsranı da tekrar hatırlıyoruz. Türkiye hala çok şiir yazılan, çok yayımlanan ve neredeyse pek az şiir dergisi ve kitabı satılan bir ülkedir. Tarihsel bir ürkütücülük bu.
Metin Celâl’in aktif ve çok yönlü yaşamından söz ederken gazeteciliği ve dergiciliğini hatırlamak gerekir. Zaten, Hep Yaşadığımı Hatırlatıyorum Kendime kitabı bir genç ve dinamik gazeteci ve dergicinin hayat sıcaklığıyla dolu. Söz gelimi Kayıp Kitap Günlük Olmuş başlıklı yazı, Onat Kutlar’ın bit pazarında defter olarak bulunan Kül başlıklı günlüğünün arka planını aktarıyor, gazetecilik akışıyla. Bu bağlamda futbol düşkünü de olan Celâl’in İslam Çupi üzerinden futbol alemine akışının seslerini duyuyoruz. Yayınevi yöneticiliğini yaptığını bildiğimiz Celâl, başka bir veçheyle Parantez Yayınları oluşumunu ve kitapçı-yayıncı gidiş gelişlerini açıkça paylaşıyor okurla.
Nereden bakılırsa bakılsın bir yarım asırlık yaşamın hafızanın ipeğinden süzülüşü Hep Yaşadığımı Hatırlatıyorum Kendime. Türkiye’nin her bakımdan değişip dönüştüğü, dağılıp parçalandığı, ideallerin devrilip bambaşka hedeflerin köprüttüğü, duvarların örülüp yıkıldığı, büyük şair ve yazarların resim geçtiği zamandır bu süreç. Pek çok isim, karakter, aktör, yazar, şair, yayıncı tabloda yerini alır. İsim, mekan, olay, bağlam örgüsünde bir yandan Metin Celâl’i, fakat asıl yüzü iyice soğumuş, tecrübenin egemenliğine geçmiş yayın dünyamızı bir şairin gözünden okumak az ayrıcalıklı değildir.
Yazarın notu: Gün geldi, ilk şiir kitabıma ilk değiniyi yazan Metin Celâl’in son şiir kitabı Bu Son Olsun’un dizi sorumluluğunu üstlenmek bir kader güzelliği diye beni buldu. Meraklı Okur, gönül düşürürsün isterim. Bu Son Olsun, Everest Yayınları, 96 sayfa.