Hayat ve Ses dergilerini çıkaran Şevket Rado, şairliği ve gazeteciliğinin yanı sıra iyi bir koleksiyoncuydu. Hümeyra’nın vapurda şiir söyleyip satan bir şairden alıp yorumladığı ‘Kördüğüm’ şarkısının sözlerinin Rado’ya ait olduğu sonradan ortaya çıkmıştı.
EMİN NEDRET İŞLİ/KitapSanat
Gençlik yıllarında şair ve gazeteci, sonraki yıllarda köşe yazarı, yayıncı, yönetici olarak tanıdığımız Şevket Rado (1913-1988), koleksiyoncu yönüyle de ünlenmiş bir kişidir. Kitaplara, güzel yazılara, resim sanatına duyduğu ilgi onu büyük bir koleksiyoner yapmıştı. Bazı büyük bankaların kültür işlerinde danışmanlık ve yöneticilik de yapan Şevket Rado, yetkisi dahilindeki maddi olanakları kullanıp çok önemli koleksiyonların oluşmasını sağlamıştı.
Hayat ve Ses dergilerini çıkaran, yöneten Şevket Bey gençliğinde yazdığı yazı ve şiirlerde ‘Şevket Hıfzı’ imzasını kullanmıştı. Bu yüzden pek çok kimse Şevket Hıfzı’nın Şevket Rado olduğunu bilmez. Gençliğinde yazdığı şiirleri toplayıp 1970 yılında ‘Şiirler’ adıyla bastıran Şevket Bey, kitabın ‘Bir başlangıç hikâyesi’ bölümünde gençliğindeki şiire olan ilgisini şöyle aktarır: “Şevket Hıfzı, o yaşlarda şiir söylemeye daha yeni başlamıştı. Ama şiire öylesine
tutkundu ki bu ölümlü dünyada iyi bir şair olmaktan başka hiçbir şey ona çekici görünmüyor, şiirden başka hiçbir şeye değer vermiyordu. Şiir denen ateşi onun yüreğine, lisenin onuncu sınıfında iken Fransızca hocası olarak karşısına çıkan Nurullah Ataç bırakmıştı. Ona rastlayıncaya kadar Şevket Hıfzı şiir üzerinde hiç durmamış, edebiyata biraz yakınlık duymakla beraber ortaokulda iken eğlencelik kabilinden iki, üç manzume karalamıştı; herkesin sevdiği şairleri sevdiğini zanneden bir gençti.”
İlk şiirleri Şevket Hıfzı adıyla Varlık dergisinde çıkan Şevket Bey, daha sonra gazetecilik mesleğine intisap etmiş ve şiiri bırakmıştı. Murat Uraz, 1940’ta yayımladığı ‘Edebiyat Antolojisi’ isimli eserinde Şevket Hıfzı (Rado) için “Genç neslin ince duygulu şairlerinden olan Şevket Hıfzı’nın güzel şiirleri olmakla beraber, hikâyelerinde ve fıkralarında da muvaffak olmuştur. Henüz kitabı intişar etmemiştir, şiirleri ve diğer yazıları gazete ve mecmualarda neşredilmektedir” der. Şevket Rado, gençliğinde bıraktığı şiir uğraşısına 1960’lı yılların sonunda ilginç bir olayla geri dönmek zorunda kalmıştır. Süleyman Demirel’in Pakistan’a yaptığı bir geziye Gazeteciler Cemiyeti’ni temsilen katılan basın mensuplarından Şevket Rado ve Mehmet Barlas katılır. Yemek sırasında orkestra tarafından çalınan parçanın sözlerinin Şevket Bey tarafından eksiksiz olarak mırıldandığını işitip şaşkınlık içinde kalan Mehmet Barlas, “Şevket abi sen bu sözleri nereden biliyorsun? Ne zaman ezberledin?” diye sorar. Şevket Bey de o sözlerin kendi şiiri olduğunu söyleyince masada şaşkınlık daha da artar. Heyettekiler Şevket Rado’ya ‘Kördüğüm’ isimli bu parçanın İstanbul’da çok meşhur ve dönemin favori şarkılarından biri olduğunu, güftenin ise ‘Z. Emirhanoğlu’ isimli birine ait olduğunu söylerler, şarkıyı meşhur eden sanatçının yani Hümeyra’nın adını verirler.
Hümeyra sözlerin Rado’ya ait olduğunu sonradan öğrendi
Şevket Rado, İstanbul’a dönünce sahibi olduğu Ses Mecmuası’nın yayın ekibine Hümeyra ile temas için ricada bulunur. Şevket Bey ile tanışıp, buluşan Hümeyra ise Sirkeci – Harem arabalı vapurunda şiir söyleyip satan bir şairden bu sözleri dinleyip aldığın anlatır. Sonraki plaklarda hatayı düzeltmeye söz verir. Şevket Bey şiirini bu kadar meşhur eden Hümeyra’dan hiçbir talepte bulunmaz, aksine ona iltifat eder. 1969 yılında Yonca Plak firması tarafından çıkarılan 45’liğin arkasında E. Bener’in küçük bir tanıtım yazısı da bulunmakta, Hümeyra’yı keşfeden kişinin Arif Mardin olduğu vurgulanmaktadır. Ama bu plakta Şevket Rado söz yazarı değildir. İşte bu olaydan sonra Şevket Rado gençlik şiirlerini ihmal ettiği için ‘Kördüğüm’ şairine Şevket Rado olarak haksızlık yaptığını düşünerek 1970 yılında ‘Şevket Hıfzı, Şiirler’ künyesiyle bir özel kitap çıkarır ve gençliğinin edebiyat olaylarını kaleme alır. Uzun yıllar gazetecilik mesleğine bulunduğu katkılardan dolayı kendisine 1987 Burhan Felek ödülü verilen Şevket Rado, 9 Nisan 1988 vefat etti. Şimdiye kadar rivayet halindeki hem müzik hem de edebiyat tarihi açısından bu ilginç hikâyeyi aydınlatan Şevket Rado’nun oğlu Mehmet Rado’ya ayrıca teşekkür etmek bir borçtur.